---

به گزارش ۳ ثانیه، بسکتبال بدون مرز پروژه‌ی استعدادیابی و پرورش بازیکن NBA است. این کمپ که با همکاری فدراسیون جهانی و از سال ۲۰۰۲ آغاز به کار کرده وظیفه دارد بهترین بازیکن‌های دختر و پسر در سراسر جهان را در یک دوره‌ی فشرده بررسی و بهترین‌ها را انتخاب کند. فرمت برگزاری این کمپ در طول سال‌های برگزاری آن تغییرات زیادی کرده است. بسکتبال بدون مرز امروزه یک پروژه‌ی بین‌المللی به شمار می‌رود که محل برگزاری آن برخلاف گذشته متمرکز نیست. امروزه ۴ قاره‌ی جهان مراکزی برای برگزاری این کمپ دایر کرده‌اند و در طول سال بهترین‌های رده‌های سنی را بررسی می‌کنند و نتایج را در اختیار NBA و فدراسیون جهانی می‌گذارند.
ایران و بسکتبال بدون مرز
ایران از ۱۵ سال پیش در این کمپ نماینده داشته است. انتخاب نفرات اعزامی به این کمپ‌ها همیشه با مشورت سرمربی‌های تیم‌های پایه و چند معتمد فدراسیون و با تایید نهایی رئیس فدراسیون انجام می‌شود. در دوره‌ی ریاست طباطبایی تنها یک اعزام انجام شده اما در دوره‌ی محمود مشحون بسکتبال ایران با تقریب خوبی در همه‌ی دوره‌ها نماینده داشته است. البته انتخاب این نماینده‌ها همیشه براساس شایستگی افراد نبود.
اولین گروه بازیکن‌های ایرانی که در این کمپ شرکت کردند، علی باهران، اوشین ساهاکیان و جابر روزبهانی بودند که در سال ۲۰۰۵ در کمپ بسکتبال بدون مرز چین شرکت کردند. همه‌ی نفرات اعزامی به این کمپ جزو بهترین بازیکن‌های رده‌های سنی وقت بودند. از این لیست اوشین ساهاکیان برای بیش از یک دهه بعد از کمپ جزو بهترین بازیکن‌های ایران و آسیا بود و سه نفر دیگر برای مدت طولانی در بالاترین سطح بسکتبال ایران حضور داشتند. اصغر کاردوست هم به این کمپ دعوت شده بود اما به دلیل مشکلات روادید راهی چین نشد.
یک سال بعد از آن میلاد مزرعه، محمدرضا ابراهیمی‌نیا و نیما بخشی به کمپ بسکتبال بدون مرز که در شانگهای چین برگزار شد اعزام شدند. مزرعه و بخشی جزو نفرات برتر رده‌های سنی بودند اما هیچ‌کدام از آن‌ها بعد از این کمپ پیشرفت قابل توجهی نداشتند. شنیده می‌شود ابراهیمی‌نیا که در آن مقطع به اردوهای تیم ملی و تیم ملی ب هم دعوت می شد برای شرکت در این اردوها و کمپ بسکتبال بدون مرز امکاناتی در اختیار فدراسیون قرار داده بود. ۳ ثانیه نمی‌تواند این موضوع را تایید یا تکذیب کند.
سال ۲۰۰۷ ارسلان کاظمی، عماد سلمانی، فربد فرمان و محمد امجد راهی این کمپ شدند که در شانگهای چین برگزار شد. چهار نفر اعزامی به این مسابقات از بهترین‌های رده‌های سنی ایران بودند. این نفرات در بازگشت تیم ملی جوانان را تشکیل دادند که سال ۲۰۰۸ در تهران قهرمان آسیا شد. فربد فرمان پس از آن مسابقات از ایران مهاجرت کرد و دیگر بازنگشت. محمد امجد و عماد سلمانی برای مدت‌ها در بالاترین سطح بسکتبال بازی کردند. ارسلان کاظمی هم برای تحصیل راهی آمریکا شد و بعد از چند سال بازی در NCAA و لیگ تابستانی NBA به ایران برگشت.

تیم جوانان ایران قهرمان آسیا - ۲۰۰۸
 
 
یک سال بعد از آن هم محمد حسن‌زاده، پوریا کاظمی، سورن دربوغوسیان، رامین هنرمند و مهدی شیرجنگ به کمپ بسکتبال بدون مرز اعزام شدند. این نفرات هم بهترین‌های رده‌های سنی وقت بودند. حسن‌زاده همچنان عضو تیم ملی بسکتبال است اما رامین هنرمند، پوریا کاظمی و مهدی شیرجنگ مدت‌هاست در سطح اول حضور ندارند. سورن دربوغوسیان هم بعد از این کمپ از ایران مهاجرت کرد. این بازیکن چند بار به اردوی تیم ملی دعوت شد اما هرگز برای ایران بازی نکرد.
محمود مشحون رئیس وقت فدراسیون بسکتبال برای اعزام نفرات به این مسابقات از سرمربی‌های تیم‌های پایه و معتمدین خود مشورت می‌گرفت. فرآیند اعزام بازیکن به این کمپ‌ها در سال ۲۰۰۸ متوقف شد. تا سال ۲۰۱۲ هیچ بازیکنی از ایران به این کمپ اعزام نشد. در این سال‌ها تیم‌های رده‌های سنی ایران ساختار منظم خود را از دست داده بودند.
سال ۲۰۱۲ بهنام یخچالی، سجاد مشایخی، صالح فروتن و وحید دلیرزهان به کمپ بسکتبال بدون مرز اعزام شدند. این چهار بازیکن بهترین‌های تیم جوانان ایران بودند که همان سال در جام جهانی آرژانتین نمایش خوبی داشتند و یک پیروزی کسب کردند.
تغییر مسیر به سمت اعزام‌های حرف و حدیث‌دار
سال ۲۰۱۴ محمد یوسف‌وند ستاره‌ی تیم جوانان ایران به همراه علی الله‌وردی، نوید رضایی‌فر و آرمی نظریان راهی کمپ بدون مرز شد. یوسف‌وند جایزه‌ی با ارزش‌ترین بازیکن این کمپ را هم دریافت کرد. یوسف‌وند در بازگشت به ایران  و در سال ۲۰۱۵ راهی تیم هفت الماس قزوین شد. این تیم در زمان مربیگری محمدرضا اسلامی با بحران دوپینگ دست‌کم پنج بازیکن خود مواجه شد. یوسف‌وند که چند روز قبل از اعلام مثبت بودن نتیجه‌ی تست دوپینگ هم‌تیمی‌های خود به دلیل آن‌چه اسلامی «نبود شرایط روحی مناسب» عنوان کرد برای مدتی از ترکیب این تیم کنار گذاشته شد. یوسف‌وند اواخر همان فصل به ترکیب تیمش برگشت و بازی کرد. روند پیشرفت یوسف‌وند که به گفته‌ی منابع ۳ ثانیه در مقطعی در حال بررسی پیشنهاد رئال مادرید بود از همین‌جا متوقف شد.
در این تیم حضور آرمی نظریان سوال بر انگیز بود، نظریان پسر سرپرست تیم ملی بود. محمدرضا مشحون رئیس وقت تیم های ملی بسکتبال در پاسخ به اینکه چه کسی این بازیکن را انتخاب کرده است؟ گفته بود: "من انتخاب کرده‌ام. وضعیت الله‌وردی، یوسف‌وند و رضایی‌فر که مشخص است. آرمی نظریان هم در این مدت رشد خوبی داشته است. او بسیار رشد کرده، قدش بلندتر شده و مستعد است. من این تصمیم را گرفتم تا تشویقش کنم. او در این مدت واقعا تلاش کرده است." نظریان پس از این اعزام هرگز در سطح بالا بسکتبال بازی نکرد و پس از مدتی محو شد.
برخلاف یوسف وند که به کمپ جهانی بسکتبال بدون مرز دعوت شد و نرفت، امیررضا شه‌روش در سال ۲۰۱۶ به کمپ جهانی در کانادا اعزام شد. شه‌روش یکی از بازیکنان تیم جوانان قهرمان آسیا در تهران بود. این بازیکن امسال عضو تیم شورا و شهرداری قزوین است.

از راست: علی الله‌وردی، محمد یوسف‌وند، نوید رضایی‌فر و آرمی نظریان
 
 
از سال ۲۰۱۶ اوضاع اعزام‌ها به کمپ بسکتبال بدون مرز و همچنین نفرات آن کاملا تغییر کرد. در این سال البرز حسن‌زاده، شهریار عارفی‌فر و جواد محمودی به کمپ بسکتبال بدون مرز در استرالیا اعزام شدند. این نفرات جزو نفرات شناخته شده‌ی رده‌ی سنی نوجوانان بودند. حسن‌زاده کاپیتان تیم نوجوانان ایران بود که آن سال در مسابقات غرب آسیا هم شرکت کرد. این بازیکن مدتی در مهرام و بعد در تیم دسته یک پارسای مشهد حضور داشت.
حسن‌زاده در کمپ استرالیا درخشید و به عنوان شروع کننده در مسابقه‌ی آل‌استارز آن کمپ هم حضور داشت. این بازیکن در بازگشت به ایران دچار پارگی رباط صلیبی شد و بعد از آن بسکتبال را کنار گذاشت. او در این‌باره به ۳ ثانیه می‌گوید:

بعد از مصدومیت من هیچ‌کس تماس نگرفت حالم را بپرسد. مسئولان تیم مشهد هزینه‌ی درمان من را تقبل کردند اما از فدراسیون حتی یک تماس هم نداشتم. بعد از آن زده شدم و باتوجه به درد و مشکلاتی که چند ماه داشتم دیگر بسکتبال بازی نکردم.

از این سال مسئولیت مدیریت اعزام‌ها به امین موزرمی سپرده شد. امین موزرمی، برادر امیر موزرمی دست راست جابر قاطع رئیس هیات بسکتبال خوزستان و از بازوهای قدرتمند محمود مشحون در استان‌ها است. موزرمی به کمک نفوذ برادر خود وارد فدراسیون شد و بعد از مدتی حضور در کمیته‌ی آن ‌زمان تازه‌ تاسیس آمار، به سمت تیم‌های پایه کشیده شد. البرز حسن‌زاده تایید می‌کند که موزرمی همراه او راهی استرالیا شد اما در آنجا مسئولیت خاصی نداشت و فقط همراه بازیکن‌ها بود.
یک سال بعد و در سال ۱۳۹۷ علیرضا مرتضوی به کمپ بسکتبال بدون مرز اعزام شد. پدر این بازیکن که عضو تیم ملی نوجوانان (قهرمان غرب آسیا) بود رابطه‌ی خوبی با علی توفیق دبیر وقت فدراسیون داشت. در این مقطع بسیاری از امور فدراسیون منجمله اعزام به کمپ بسکتبال بدون مرز با نظر مستقیم توفیق و با استفاده از نیروهایی مانند موزرمی انجام میشد. مرتضوی بعد از این کمپ پیشرفت قابل توجهی نکرد و در چند تیم لیگ برتری منجمله نیروی زمینی حضور داشت اما دقایق کمی بازی کرد. این بازیکن امسال در مهرام حضور دارد اما بازی نمی‌کند.
ماجرای مدرسه‌ی بسکتبال کانادا
در همین مقطع، اعزام چندین بازیکن رده‌های سنی به مدرسه‌ی بسکتبالی در کانادا حاشیه‌های زیادی به همراه داشت. علی توفیق و شبنم کلاهی (دبیر فعلی فدراسیون) با مدرسه‌ی بسکتبالی در کانادا قرارداد بستند و تعدادی از بازیکن‌های رده‌ی سنی را به آن مدرسه اعزام کردند. موزرمی مدیر اجرایی این پروژه بود. هیچ‌کدام از نفراتی که در آن مقطع به این مدرسه اعزام شدند بعدها پیشرفت خاصی نداشتند و حتی به اردوی تیم‌های ملی هم دعوت نشدند.

امین موزرمی در کنار تیم جوانان ایران - قهرمان آسیا ۲۰۱۶
 
 
این مدرسه با قوانین کاتولیک اداره میشد و در فرم ثبت‌نام آن این نکته که مدرسه‌ی کاتولیک ممکن است برای افرادی که در خانواده‌های غیرکاتولیک رشد کرده‌اند نامناسب باشد، ذکر شده بود. همین مسئله اعتراض تعدادی از خانواده‌ها را در پی داشت. این اعتراض‌ها در نهایت به اخراج موزرمی از فدراسیون ختم شد.
علیرضا رستمی کاپیتان وقت تیم جوانان یکی از بازیکن‌هایی بود که پیشنهاد سفر به کانادا را به دلیل وجود چنین بندی در فرم ثبت نام رد کرد. رستمی دو روز قبل از مسابقات قهرمانی غرب آسیا از فهرست تیم ملی خط خورد. فدراسیون دلیل خط خوردن او را دستور مشحون برای حذف بازیکن‌های دارای شناسنامه‌ی توضیح‌دار اعلام کرد اما مشخص نشد چرا این بازیکن پیش از آن در اردو حضور داشته است.
دوران طباطبایی
امین موزرمی در دوران طباطبایی به بسکتبال برگشت. او در حال حاضر عضو کادرفنی تیم اهواز است. منابع ۳ ثانیه می‌گویند قرارداد او به عنوان مربی یکی از سنگین‌ترین قراردادها در نوع خود است. موزرمی در تیم‌های ملی و فدراسیون نقشی ندارد.
از زمان ریاست طباطبایی به فدراسیون بسکتبال یک اعزام به بسکتبال بدون مرز انجام و یک اعزام به دلیل شیوع کرونا لغو شد. سورنا علیزاده سنتر تیم جوانان ایران سال ۲۰۱۹ راهی این کمپ شد که در ژاپن برگزار میشد. علیزاده یکی از بازیکن‌های خوب این رده سنی بود که به دلیل درگیری بازیکن‌های بهتر در اردوهای خارجی راهی این کمپ شد.    
نگاهی به اعزام بازیکنان به کمپ‌های بدون مرز و مرور اسامی چند مسئله را روشن می‌کند:
در دهه‌ی ۸۰ و اوایل دهه‌ی ۹۰ بیشتر بازیکن‌هایی به این کمپ‌ها اعزام می‌شدند که آینده‌دار بودند. این نفرات اغلب پیشرفت‌های خوبی داشتند و در سطوح ملی و باشگاهی به بازیکن‌های مهمی تبدیل شدند.
اما مرور بازیکنان اعزامی بعدی شاید این نکته را نشان دهد که یا اعزام بازیکنان به این‌گونه کمپ‌ها براساس سیاست‌ها و روابط خاصی بوده یا استعدادهای بسکتبال در سال‌های اخیر هدر رفته و بازیکنانی که امید به موفقیت آن‌ها می‌رفت، در بازه‌ی زمانی پنج - شش ساله به بسکتبال ایران معرفی نشده‌اند.