پیش از مسابقات کاپ آسیا نوشتیم که این مسابقات جایگاه فعلی بسکتبال ایران را در آسیا نشان خواهد داد. حذف تیم ملی در مرحلهٔ یک چهارم نشان داد که هیچ کدام از شکستهای چند سال اخیر اتفاقی و براساس شرایط نبوده است.
به گزارش ۳ ثانیه؛ جواد داوری یک بار سال ۲۰۱۱ به عنوان بازیکن، شکست مقابل اردن را در جام ملتهای آسیا تجربه کرد و حالا تیم ملی بار دیگر در زمان ریاست او با چنین باختی زودهنگام از کاپ آسیا حذف شد. ارسلان کاظمی و حامد حدادی هم به عنوان بازیکن از ترکیب آن دوره در تیم ملی حضور داشتند.
تیم ملی بسکتبال ایران در سالهای اخیر شکستهایی را مقابل تیمهای درجه دو و سه آسیا تجربه کرده بود. پیش از کاپ آسیا ۲۰۲۲ با توجه به این شکستها و ترکیب کامل تیم ملی نوشتیم که این مسابقات جایگاه فعلی بسکتبال ایران را در آسیا نشان میدهد. تیم ایران حالا به لحاظ نتیجه در ردههای پنجم تا هشتم آسیا قرار دارد. این تنها مربوط به ردهٔ بزرگسالان نیست و تیم نوجوانان ایران هم اخیرا در جایگاه هشتم آسیا قرار گرفت که یکی از بدترین نتایج سالهای اخیر بود.
روند نزولی از حدود یک دهه قبل آغاز شده بود و تیم ملی بسکتبال که از اواسط دهه ۸۰ به قدرت اول قاره تبدیل شده بود، به تدریج قدرت خود را از دست داد. زمانی باخت مقابل اردن در سال ۲۰۱۱ «فاجعه» تلقی میشد و واکنشها به این باخت شدیدتر از حالا بود. هر چند هنوز هم برخی رسانهها از عناوینی نزدیک به فاجعه استفاده کردند؛ اما واقعیت این است که شکست و حذف تیم ملی با توجه به سوابق چند سال اخیر، چندان هم باعث شگفتی اهالی بسکتبال نشد.
دو نکتهای هم که اعضای تیمهای ملی بسکتبال و فدراسیون در این سالها تاکید داشتهاند، اول تلاش سایر تیمهای آسیایی برای ارتقای بسکتبال خود بوده و دوم امکان استفاده از بازیکنان تبعه خارجی در این تیم هاست که برخی ضعفهای آنها را پوشش میدهد.
یک روز خوب و یک روز بد
تیم ملی ایران در اولین بازی کاپ آسیا مقابل سوریه ضعفهایی نشان داد؛ اما بعد از آن دو برد خوب مقابل قزاقستان و ژاپن به دست آورد. بازی تیم ملی به خصوص مقابل ژاپن تحسین برانگیز بود. تیم ژاپن در انتخابی جام جهانی ۲۰۱۹ دو بار تیم ملی ایران را شکست داده بود و در این دوره چند بازیکن جوانتر به ترکیب اضافه کرده و «واتانابه» ستارهٔ خود را در اختیار داشت. عملکرد بازیکنان و کادرفنی در مجموع این بازی، بازخورد خوبی داشت و بعد از این برد همه به صعود تا فینال امیدوار شدند؛ اما بازی ضعیف مقابل اردن باعث تعجب اهالی بسکتبال شد. چطور تیم ملی از آن برد به این باخت رسید؟
این عملکرد را هم میتوان در ادامه روند چند سال اخیر دید. تیم ملی در مواقعی باختهای بدی را تجربه کرده و در عین حال بردهای خوب و صعود به جام جهانی و المپیک را هم تجربه کرد.
لیگ ضعیف ایران و نقاط ضعف بازیکنانبازیکنان شاغل در لیگ برتر ایران هر دوره برای حضور در تیم ملی مدعی بوده اند. انتخاب بازیکنان کم و بیش براساس عملکرد لیگ انجام شده و برخی بازیکنان در فصلهای ضعیف خود به تیم ملی راه پیدا نکردند. شاید کاپ آسیا به خوبی ضعفهای لیگ ایران را نمایش داد. برخی بازیکنان که در لیگ ایران حرفی برای گفتن دارند، در مسابقات بین المللی چنین نمایشی ندارند. در مقابل عملکرد بهنام یخچالی نشان میداد که حضور در لیگهای اروپایی چه تاثیری در بازیکنان دارد.
از طرفی نقاط ضعف در برخی جنبههای بازی بازیکنان هم ضربههایی به تیم در کاپ آسیا زد. این نقاط ضعف به دلیل افزایش سن یا ویژگیهای بازی بود که برای مثال یک بازیکن در حمله و بازیکن دیگری را در دفاع آسیب پذیر نشان میدهد و کار مربیان را برای استفاده از توانمندیهای این بازیکنان و پوشاندن نقاط ضعف سخت میکند.
این موضوع در سالهای اخیر برای همه مربیان مشکل ساز بوده است.
مربی از خارج آمد؛ اما خارجی نبوداهالی بسکتبال در سالهای آخر حضور مربیان خارجی تاکید داشتند که حالا وقت استفاده از مربیان ایرانی است. بعد از هر باخت مربیان ایرانی در سالهای اخیر هم حرف از مربیان خارجی شد. با توجه به صحبتهای زمان انتخابات جواد داوری این احتمال مطرح بود که او به دنبال گزینهای خارجی میرود؛ اما در نهایت سعید ارمغانی مربی ساکن مجارستان به عنوان سرمربی جدید تیم ملی برگزیده شد.
ارمغانی در ماههای اول حضور خود نشان داد که شناخت زیادی از بازیکنان داخل ایران ندارد. هر چند به تدریج در کاپ آسیا مشخص شد که او به شناختی از تواناییها و ضعفهای بازیکنان رسیده است.
انتخاب بازیکنان مثل هر دوره دیگر تیم ملی، بحثهایی داشت. این انتخاب ها با توجه به حضور نداشتن ارمغانی در لیگ ایران، واکنشهای شدیدی مثل قبل نداشت.
سینا واحدی و سالار منجی در میان بازیکنان جوانی هستند که انتخاب نشدن آنها در ترکیب تیم ملی برای پنجره سوم انتخابی و کاپ آسیا جای سؤال داشت. همچنین انتخاب بازیکنان زیاد در پست چهار یکی دیگر از علامت سؤالهای ترکیب ارمغانی بود.
به جز این درباره نحوه هدایت تیم ملی در جریان مسابقات و مسائل فنی دیگر هم بحثهایی بود که کارشناسان بسکتبال باید در این موارد نظر دهند. ارمغانی بعد از دو دهه به ایران بازگشته و عملکرد او روی نیمکت در مجموع نظر اهالی بسکتبال را جلب نکرد.
انتخاب کادرفنی تیم ملیاز حضور «زلاتکو» برای یک پنجره انتخابی تا مدیریت تیم ملی در ماههای اخیر زیر ذره بین منتقدان رفت. حدود نیمی از مخاطبان ۳ ثانیه هم عامل ناکامی تیم ملی را «عملکرد فدراسیون، انتخابی کادرفنی و تدارکات» عنوان کردند.
در مجموع موافقان و مخالفان جواد داوری روی یک موضوع توافق دارند که رئیس فدراسیون در مواردی وامدار دوران انتخابات است و ردپای این موضوع در تیمهای ملی دیده میشود.
آیا روند تیم ملی عوض میشود؟تیم ملی بسکتبال بعد از این باید در سه پنجره انتخابی جام جهانی شرکت کند که برای صعود سرنوشت ساز هستند. با توجه به اهمیت نتایج در این پنجرهها، بعید به نظر میرسد که کسب نتیجه فراموش شده و تغییراتی اساسی در تیم ملی ایجاد شود.
با همه صحبتهایی که درباره نداشتن پشتوانه عنوان میشود، استعدادهای زیادی همین حالا در بسکتبال ایران دیده میشوند و به خصوص تیم نوجوانان امسال نشان داد که ورود استعدادها به چرخه بسکتبال ادامه دارد؛ اما نحوهٔ کار منظم با این بازیکنان در سالهای آینده نقش اساسی در قدرت گرفتن دوباره تیم ملی دارد.